taal


De wolf en de taal van de dood

Rik Smits 309

Dieren hebben in de afgelopen decennia flink aan status gewonnen en worden veel uitgebreider beschermd dan voorheen, deels als gevolg van culturele veranderingen, deels ook dankzij actieve, soms fanatiek activistische lobbyclubs. Die ontwikkeling weerspiegelt zich in de steeds menselijker termen waarin we over dieren en hun dood praten, en wordt erdoor versterkt. Dat klinkt nobel maar het dier is er niet bij gebaat.  “Opnieuw lijkt er een wolf te zijn vermoord in Nederland”, tweette actiegroep Animal Rights op 29 september, en

Lees verder

Onze giftige tijdgeest verpest zelfs het Oekraïneprotest

Rik Smits 374

Poetinvriend Gergjev werd deze week even vlot aan de straat gezet als de doodonschuldige Tsjaikovski. De cultuursector stuurt wel heel tegenstrijdige boodschappen de wereld in, onder invloed van een even warrig als naargeestig gedachtegoed. En wat moeten we met de gewone Russen aan? “Rusland voelt nu wat cancelcultuur is”, kopte de papieren Volkskrant op zaterdag 5 maart, die daarmee bewees niets van cancelcultuur te begrijpen. Wat ze wel goed gezien had, was dat de hijgerige haast waarmee mensen, bedrijven en

Lees verder

Nee, echt: dierentalen bestaan niet

Rik Smits 698

Onder activisten, filosofen en dieronderzoekers is het tegenwoordig bon-ton om aan dieren en taalvermogen toe te kennen, in het kielzog van andere ooit exclusief menselijk geachte eigenschappen als cultuur en bewustzijn. Dat is een kwestie met belangrijke ethische, sociale en zelfs politieke consequenties, omdat taal onlosmakelijk verbonden is met denken, rationaliteit en individualiteit, en ons als mensen definieert. Maar klopt die aanname wel, of “zien” dierenbelangenbehartigers meer dan er in feite is? Aannemen dat dieren over een met dat van

Lees verder

Modieus kwakdenken over dieren en taal

Rik Smits 940

Uit Eva Meijers boek Dierentalen worden we niets wijzer over dierentalen of zelfs maar over taal. In plaats daarvan slijt ze met meer geloofsijver dan begrip de boodschap dat dieren onze gelijken zijn. Zo beschadigt ze niet alleen het serieuze dierenonderzoek maar ook de dieren. Die krijgen, tragisch genoeg, bij “filosofen” als Meijer geen enkele kans om gewoon dier te zijn. Het dier is medeburger en moet stemmen. “Onderzoek naar de emotionele levens van dieren is net als onderzoek naar

Lees verder

Haring of kuit van Hollandse Nieuwe

Rik Smits 963

Hoeveel mensen zouden nog weten wat een Harderwijker is? Is het een verdwenen naam of is hij misschien alleen gebruikelijk in Den Haag, waar ik de vis als kleine jongen leerde waarderen? Harderwijker kom je nog maar zelden tegen, net als strobokking. Dat laatste is niet zo gek, want het zijn twee benamingen voor eenzelfde bereiding van de vis die biologen Clupea harengus noemen: de haring. Haring is een even belangrijke hoeksteen van Nederland als dijken en de VOC. Er

Lees verder

Spellingsvereenvoudiging: De Hond blaft tegen de verkeerde boom

Rik Smits 399

Een ou en een ei minder, daarvan zou volgens Maurice de Hond niet alleen de spelling van het Nederlands flink opfrissen, het zou ook de kloof tussen hoog- en laagopgeleiden dichten en het aantal laaggeletterden flink doen dalen. Maar waarom dat zo zou zijn, vertelde de Donald Trump van het Nederlandse basisonderwijs er niet bij. Dat kon hij ook niet, want geen van De Honds geruchtmakende beweringen snijdt hout. Zelfs zijn uitgangspunt deugt niet. Dat uitgangspunt was dat kinderen nodeloos

Lees verder

Kritiek leveren begint bij goed lezen – en bij de feiten

Rik Smits 421

Oef, was dat schrikken: “In dit stuk staan minstens twee academische doodzonden”, werd mij in vette letters aangewreven door Sterre Leufkens en Marten van der Meulen over mijn “feitenvrije” Vrij Nederland-artikel getiteld Nederlanders, dweep toch niet zo met dat Engels. Over de auteurs, die opereren onder de nom de plume Milfje Meulskens, komen we niets meer te weten dan dat ze “het mateloos interessant” vinden “om te kijken hoe taal gebruikt wordt, in een krant en in de boeketreeks, op

Lees verder