Artikelen


Onderzoek tegen Cliteur blamage voor Universiteit Leiden

Rik Smits 757

Dat onderzoek tegen de Leidse hoogleraar Paul Cliteur vanwege vermeende antisemitische opvattingen, is dat een verstandig idee? De door ongeveer alle betrokkenen aangehaalde oorlogsheld Cleveringa zou luidkeels zeggen: nee!   Als onderdeel van de spectaculaire circusvoorstelling die Thierry Baudets geesteskind Forum voor Democratie voor de natie verzorgde, voerden zestien Leidse hoogleraren Rechten op 29 november een tenenkrommend B-nummer op. Een dag eerder had de woke Leidse kunsthistorica Lieke Smits via Twitter de aanval geopend op hun collega Paul Cliteur, eertijds

Lees verder

Waarom Amerikanen ‘zo’ zijn

Rik Smits 1082

Waarom doet Amerika zo vreemd, in onze ogen? Dat ligt niet aan een figuur als Trump, die is eerder een tussentijdse uitkomst van hoe het land zich in 250 jaar ontwikkelde. Onderstaand artikel verscheen in Vrij Nederland in 2003, nog volop in de slipstream van de schok van ‘11 september’ maar ver voor sociale media en ‘fake news’. Het is nog altijd even verhelderend en actueel. Waar we vandaan komen, is de vraag. Uit Amsterdam, in Holland, zeggen we. Van

Lees verder

Leestips 1

Rik Smits 693

Soms lees je een boek waarvan je denkt: dat zouden meer mensen moeten lezen. Waar gebeurd, verzonnen of uitleg over iets in de wereld, dat maakt niet uit. Of je nog op school zit of allang achter de geraniums ook niet. Boeken als The Life and Opinions of Tristram Shandy en 1982 Janine. De meeste romans zijn overbodig. Spannend of meeslepend misschien, amusant of mooi, maar niet meer dan de zoveelste variatie op een bekend thema. Heel af en toe

Lees verder

Zin en onzin van etnisch profileren

Rik Smits 1369

Volgens Ionica Smeets is etnisch profileren een ondeugdelijk opsporingsmiddel dat ertoe leidt dat mensen worden gediscrimineerd om wat ze zijn. Maar klopt dat wel? Een tijdje geleden schreef wiskundige Ionica Smeets in de Volkskrant een verhelderend stuk over de zelfversterkende feedbackloop, de valkuil die etnisch profileren tot zo’n gemene, verwerpelijke opsporingsmethode maakt. Kort gezegd kwam haar verhaal erop neer dat je met etnisch profileren niet meer boeven vangt maar wel gaat denken dat je dat doet, terwijl je de geprofileerde

Lees verder

Heilzame kwetsuren, of de prijs van de democratie

Rik Smits 925

In deze tijden van beeldenstormers, historieherschrijvers en deplatforming zou je haast vergeten wat het belang, de betekenis en de inhoud van de vrijheid van meningsuiting is, en hoe lang en ernstig die essentiële vrijheid al onder druk staat. Onderstaand essay schreef ik in 1999 voor Hollands Maandblad, maar is nog onverminderd actueel. Op 14 februari 1989 sprak ayatollah Khomeini zijn fatwa uit over Salman Rushdie. Vanwege veronderstelde belediging van de Allah, werden de schrijver van De Duivelsverzen en allen die

Lees verder

Een hoogmis van de eigen voortreffelijkheid

Rik Smits 1139

In Amerika gaat het ene na het andere als racistisch ervaren standbeeld tegen de vlakte. En zoals zo vaak doet Nederland dan ook graag een duit in het zakje. Maar waar gaat al dat protest in ons land eigenlijk over? De nieuwe beeldenstorm wordt het genoemd, de plotseling hoog opgelaaide woede tegen standbeelden en straatnamen die herinneren aan beeldbepalende figuren uit het verleden. Die woede herinnert op zijn beurt aan hoe er in de zestiende eeuw op allerlei door de

Lees verder

Chaotisch coronaboetebeleid verraadt bestuurlijke rot

Rik Smits 1270

De coronacrisis brengt rare dingen in handhavers naar boven. Onaangename willekeur die het vertrouwen in overheid, bestuur en de rechtsstaat beschadigt. Het is een symptoom van een veel dieper zittende bestuurlijke rot, die niet nieuw is en veel bredere effecten heeft. Daar moet nu iets aan gedaan worden, en dat kan ook. Over burgerrechten wordt nog wel eens wat schamper gedaan: hartstikke mooi in tijden van voorspoed, maar als de pleuris uitbreekt moet je niet zeuren. We hebben toch een

Lees verder

De fantasieloze ramp die Wouter Koolmees heet

Rik Smits 1878

Behalve door verpleeghuizen begint het coronavirus nu ook als een zeis door het economische en culturele leven te gaan, met desastreuze consequenties die nog heel lang gaan nadreunen. En dat is nergens voor nodig. De stad staat in brand, de burgers rennen naar de vaart om te helpen blussen, maar daar staat veldwachter Koolmees, die eerst streng wil controleren of elke ingezetene wel de juiste hoeveelheid water in zijn emmertje schept. Dat is hoe de minister van Sociale zaken de

Lees verder

Dominee Hoekstra draagt liefst niets bij, en dat steekt

Rik Smits 936

Innig tevreden betoonde de Tweede Kamer zich op maandag 6 april over de onverminderd neerbuigende opstelling van minister Hoekstra tegenover Italië en Spanje. Niks Eurobonds, wat betuttelende liefdadigheid was wel genoeg. Is dat zoals hij zegt verstandig, of is het gevaarlijke enghartigheid, juist nu Europa wankelt onder de coronacrisis? No taxation without representation, met die oneliner gaf de Bostonse advocaat en politieke activist James Otis rond 1761 vorm aan het standpunt van de Britse koloniën in Noord-Amerika. Ze wilden niet

Lees verder

Mark en de groepsimmuniteit: redelijk of rampzalig?

Rik Smits 701

“Zijn ze daar in Den Haag helemaal gek geworden, ze gaan ons allemaal ziek maken!” is een veelgehoorde reactie op de aankondiging van “gecontroleerde verspreiding” van het coronavirus COVID-19 door Mark Rutte. Reden om eens te kijken of dat echt zo is, of dat er toch iets anders achter zit. “Goed, een groot deel van Nederland zal dus verplicht ziek moeten worden van Rutte”, tweette iemand na de toespraak van de minister-president op maandag 16 maart. “Wetenschappelijk juist, moreel volstrekt

Lees verder