Eenzaam zwerft hij over de uitgestrekte vlakten van dorp naar vlek: de Lone Ranger. Hier arresteert hij een booswicht, daar regelt hij onenigheid over een stuk land, en weer ergens anders zorgt hij voor rust en orde tijdens een van geestrijk bocht doordrenkte jaarmarkt. Werkt hij in de verste buitengewesten, dan dringt het nieuws uit de grote wereld slechts langzaam en mondjesmaat tot hem door. Hij is heer en meester op zijn terrein. Hij vertegenwoordigt de wet, maar hij gaat
Lees verder
Kippen hebben het maar gemakkelijk: drie keer ‘tok’, wat persen en hup, alweer een ei. Broeden hoeft gewoonlijk niet meer; als het moet, doet een machine dat voor je. Als je als kip eenmaal een ei gelegd hebt, dan weet je voor je leven hoe dat moet: drie keer ‘tok’, wat persen, klaar. Kippen zijn het archetype van de lopende-bandproductie: voer erin, eieren eruit. Iedere dag opnieuw. En hoe gelijker de eieren, des te tevredener de boer. Ook de eiereneter
Lees verder
Het moet gezegd, het inmiddels veelbesproken taalprogramma ChatGPT dat in november 2022 de wereld verraste, levert ogenschijnlijk indrukwekkende communicatieve prestaties. Maar schijn bedriegt. ChatGPT is een ramp, doordat het ons werkelijkheidsbegrip en onze kennis ondermijnt. Een fundamenteel probleem dat vooralsnog zonder oplossing blijft. Gelikt is het woord voor de teksten die ChatGPT produceert, want dit staaltje artificial intelligence (AI) excelleert in beleefde pluimstrijkerij. Het schrijft vlotte, nogal clichématige verhalen. Daar is het op getraind. Maar wie even verder kijkt, ziet
Lees verder
‘Tja jongen,’ zegt de oude columnist meer tegen zijn glas dan tegen zijn tafelgenoot, ‘wat jij nou bedoelt, daar hebben de Engelsen zo’n mooi woord voor. Zo’n uitdrukking die je niet kunt vertalen: a roving eye.’ De wat gezette man tegenover hem kijkt met een kort, half geamuseerd knikje langs hem heen. ‘A roving eye,’ herhaalt de columnist op gedempte toon, alsof hij de smaak van die woorden zo lang mogelijk wil blijven proeven. ‘Weet je wat dat is?’ kijkt
Lees verder
Al in de zeventiende eeuw vonden toeristen als de Engelse topambtenaar en dagboekschrijver Samuel Pepys de toenmalige Republiek der Verenigde Nederlanden, die hij overigens zeer bewonderde, een raar egalitair landje waar de kinderen brutaal waren en de vrouwen ongezeglijk. Nu, dik 350 jaar en een anti-autoritaire revolutie later, is die ogenschijnlijke sociale verplatting zover voortgeschreden dat zelfs de woorden die machtsverschillen aanduiden taboe verklaard zijn. Sinds de jaren zestig hebben baas en chef plaats gemaakt voor manager en leidinggevende, medewerker
Lees verder
“We moeten als samenleving nadenken over betere manieren om het nieuwe jaar in te luiden”, oordeelde korpschef Henk van Essen op 1 januari en de Amsterdamse burgemeester Halsema drong aan op een landelijk vuurwerkverbod. Maar is dat wel verstandig, en is het probleem wel echt zo groot als het lijkt? Het was ronduit verbazend hoe eensgezind Nederland besloten had om, in weerwil van afsteekverboden, afkeurend gebrom en stichtelijke waarschuwingen, de eerste jaarwisseling na de Covid-pandemie met uitbundig vuurwerk te vieren.
Lees verder
Dit is een vertaling van de verkorte Twitter-versie van een rede die de Estse premier Kaja Kallas in Finland uitsprak op 15 november 2022, over de bredere betekenis van de Russische overval op Oekraïne. In mijn toespraak “De veldslag om ons tijdperk” stelde ik de vraag: Overzien we de portee van wat er in Oekraïne gebeurt? En wat is de prijs als we falen?” Deze oorlog gaat niet alleen over Oekraïne, maar over een gereguleerde wereldorde en de toekomstige veiligheid
Lees verder
Dieren hebben in de afgelopen decennia flink aan status gewonnen en worden veel uitgebreider beschermd dan voorheen, deels als gevolg van culturele veranderingen, deels ook dankzij actieve, soms fanatiek activistische lobbyclubs. Die ontwikkeling weerspiegelt zich in de steeds menselijker termen waarin we over dieren en hun dood praten, en wordt erdoor versterkt. Dat klinkt nobel maar het dier is er niet bij gebaat. “Opnieuw lijkt er een wolf te zijn vermoord in Nederland”, tweette actiegroep Animal Rights op 29 september, en
Lees verder
De snel verhardende boerenprotesten beginnen gevaarlijke kanten te krijgen. Hoe verschrikkelijk fout het kan gaat, en hoe dichtbij dat is, zien we aan de mijnwerkersoorlog die in 1984-1985 Margaret Thatchers Engeland verscheurde, en er nog altijd luid nadreunt. Begin 1984, zo’n anderhalf jaar nadat ze met de Falklandoorlog haar ‘finest hour’ beleefd had, maakte Margaret Thatcher, op het toppunt van haar macht en populariteit, de fout van haar leven. Thatcher zag in dat de verouderde Engelse kolenmijnindustrie geen kans van
Lees verder
Hoe ver moeten de Westerse wereld en de NAVO gaan om Oekraïne te helpen haar grondgebied te ontrukken aan de Russische invallers? Hoe ver moeten ze gaan om het de Russen in te peperen dat imperialistische avonturen tot het verleden behoren en dat dat zo moet blijven? Hoe ver moeten ze gaan om ook China dat duidelijk te maken? Dat zijn onplezierige maar uiterst belangrijke vragen. Om ze te kunnen beantwoorden, moeten we vooral goed begrijpen wat er bij de
Lees verder